Η διαμεσολάβηση αποτελεί έναν κοινωνικό θεσμό, που βρίσκεται στην «κορωνίδα» των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών.

Τα «αντιμαχόμενα» μέρη διαπραγματεύονται με τη συνδρομή ενός τρίτου προς αυτούς, ουδέτερου προσώπου, του διαμεσολαβητή, με στόχο να καταλήξουν σε μία βιώσιμη και αμοιβαία επωφελή συμφωνία, χωρίς την ανάγκη να προσφύγουν σε μια χρονοβόρα και δαπανηρή δικαστική διαμάχη.

Η συμφωνία τους αυτή ενσωματώνεται στο Πρακτικό της Διαμεσολάβησης, το οποιο καθίσταται υπό προϋποθέσεις τίτλος εκτελεστός, έχει δηλαδή τη δεσμευτική ισχύ μιας δικαστικής απόφασης.

Σε διεθνές επίπεδο η διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι ευρέως αποδεκτή καθώς, ως διαδικασία, είναι αποτελεσματική, ταχεία και ποιοτική, καθώς καλλιεργεί  μια νοοτροπία διαλόγου, συνδιαλλαγής και συνεννόησης.

Στο ελληνικό δικαιικό σύστημα η διαμεσολάβηση θεσμοθετήθηκε μόλις το 2010, με τον ν. 3898/2010, με τον οποίο η Ελληνική νομοθεσία εναρμονίστηκε στις διατάξεις της οδηγίας 2008/52/ΕΚ του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του συμβουλίου της 21ής Μαΐου 2008. Κατόπιν, ο νόμος 3898/2010 αναθεωρήθηκε με τον νόμο 4512/2018 και τελικά με τον ν. 4640/2019.